Stulecie sztandaru 10 PSK
W tym roku obchody po raz kolejny mają wymiar jubileuszowy. Dokładnie 100 lat temu, 29 kwietnia 1923 r. 10 PSK otrzymał z rąk obywateli powiatu łańcuckiego sztandar. Ten symbol niezłomności i trwałości towarzyszył Pułkowi nieprzerwanie aż do rozformowania w 1947 r., po czym przekazany został do Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, gdzie znajduje się do dziś.
Święto 10 Pułku Strzelców Konnych, które od początku istnienia jednostki było jednym z nieodłącznych elementów jego tradycji. Urządzano je rokrocznie na pamiątkę powrotu do kraju antenata 10 PSK, czyli 1 szwadronu, który jako zorganizowany we Włoszech oddział, w ramach Korpusu Polskiego, przez Francję i Niemcy dotarł do Polski, przekraczając jej granicę 29 kwietnia 1919 r. Zgodnie ze zwyczajem w dniu Święta Pułkowego odprawiana była w kościele garnizonowym uroczysta msza, po której przy akompaniamencie orkiestry odbywała się wojskowa defilada. O tym, jak ważny w historii Łańcuta pozostaje 10 Pułk Strzelców Konnych świadczy fakt, że do dziś nie zaprzestano organizowania jego Święta, w trakcie którego wielokrotnie przywoływane są wojskowe zasługi jednostki.
Uchwałą Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari z 11 listopada 1966 r., podjętą w Londynie, sztandar 10 PSK został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za kampanię 1939 r. oraz za kampanię1944-1945 we Francji, Belgii, Holandii i Niemczech. Odznaczono go za ofiarną służbę żołnierską, wykazane męstwo i sukcesy bojowe. Dziś wracamy pamięcią do tamtych wydarzeń, dziękując Bogu za piękną kartę historii naznaczoną walecznością łańcuckiej jednostki.
Liturgia w niedzielę 23 kwietnia 2023 r. w kościele farnym w Łańcucie sprawowana była z wykorzystaniem kielicha 10 PSK, który zakupiony został w czasie wojny w Szkocji przez ówczesnego kapelana Pułku ks. Andrzeja Głażewskiego ze składek żołnierzy. Kielich ten towarzyszył Pułkowi w czasie kampanii 1944-1945 i po zakończeniu działań wojennych aż do rozwiązania Pułku. Do Łańcuta został przekazany w dniu Święta Pułkowego 28 kwietnia 1974 r. Zorganizowana wówczas uroczystość odbyła się z udziałem biskupa pomocniczego diecezji przemyskiej bp. Tadeusza Błaszkiewicza, który przewodniczył mszy św. odprawianej w intencji poległych żołnierzy Pułku. W trakcie mszy por. Antoni Położyński przekazał kościołowi w Łańcucie kielich, który został użyty na szczególny jubileusz.
Opracowała: Joanna Kluz Koło 10 PSK
Zdjęcia: Robert Kochman w tym archiwalne z Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie
