O Via Carpatii na konferencji w Łańcucie

17 kwietnia 2019 r. w Łańcucie miała miejsce międzynarodowa konferencja ministrów transportu „Korzyści dla regionów wynikające z wdrażania trasy Via Carpatia”. Podpisano również wniosek o włączenie szlaku do sieci najważniejszych dróg europejskich TEN-T.

W Muzeum-Zamku w Łańcucie przedstawiciele Polski, Węgier, Słowacji, Litwy, Ukrainy, Bułgarii, Chorwacji, Rumunii, Turcji i Białorusi dyskutowali na temat wspólnego projektu drogowego.

W ramach wydarzenia podpisano wniosek w sprawie włączenia korytarza Via Carpatia do sieci bazowej TEN-T. Został on także poparty Deklaracją Łańcucką III, która nadaje projektowi odpowiednią rangę. Via Carpatia jest priorytetem infrastrukturalnym dla Polski. Na realizację przebiegu tej trasy zostały zabezpieczone środki finansowe.

W konferencji brali udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych z marszałkiem Sejmu RP Markiem Kuchcińskim, parlamentarzystami, w tym posłem ziemi łańcuckiej Kazimierzem Gołojuchem oraz władz samorzadowych z marszałkiem województwa podkarpackiego Władysławem Ortylem, starostą łańcuckim Adamem Krzysztoniem i burmistrzem miasta Łańcuta Rafałem Kumkiem.

***

Via Carpatia to kluczowy transeuropejski korytarz transportowy, który może stać się nowym połączeniem północy z południem Europy, integrującym systemy transportowe Litwy, Polski, Słowacji, Ukrainy, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Grecji i Turcji. Zaletami wynikającymi z realizacji tej inwestycji będzie m. in. włączenie regionów słabiej rozwiniętych w główny strumień wymiany międzynarodowej i wykorzystanie ich potencjałów rozwojowych. Ponadto Via Carpatia stworzy możliwość otwarcia na inne państwa w ramach UE oraz spoza UE, takie kraje bałkańskie (np. Serbia, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja). Realizacja szlaku stworzy kolejne szanse na lokalizację na terenie Polski terminali transportowych i centrów logistycznych.

Transeuropejska Sieć Transportowa – TEN-T jest instrumentem służącym koordynacji oraz zapewnieniu spójności i komplementarności inwestycji infrastrukturalnych. W jej skład wchodzą szlaki drogowe, kolejowe, lotnicze, morskie oraz rzeczne stanowiące najważniejsze połączenia z punktu widzenia rozwoju Unii Europejskiej, a także punktowe elementy infrastruktury w postaci portów morskich, lotniczych, śródlądowych i terminali drogowo-kolejowych. Celem rozwijania sieci TEN-T jest zapewnienie spójności terytorialnej UE i usprawnienie swobodnego przepływu osób oraz towarów. Efektywnie funkcjonujący w ramach Unii system transportowy ma przyczyniać się do poprawy działania jednolitego rynku wewnętrznego, stymulować wzrost gospodarczy regionu, a także podnosić konkurencyjność poszczególnych państw członkowskich.

Podpisana w trakcie konferencji Deklaracja Łańcucka III, zakłada wzmocnienie współpracy w zakresie transportu w Europie Środkowej i Południowej. Deklaracja przewiduje kontynuację rozwoju trasy Via Carpatia oraz przystąpienia do tej inicjatywy nowych członków.

Z inicjatywą utworzenia szlaku drogowego, łączącego Litwę, Polskę, Słowację i Węgry na wschodniej granicy Unii Europejskiej wystąpiła Polska. W tej sprawie 27 października 2006 r. w Łańcucie odbyła się międzynarodowa konferencja - "Jedna droga - cztery kraje" z udziałem m.in. Prezydenta RP, ministrów transportu Polski, Słowacji, Litwy i Węgier, a także przedstawicieli wysokiego szczebla rządowego i samorządowego z ww. krajów oraz Komisji Europejskiej. Podczas spotkania podpisana została przez cztery kraje Deklaracja Łańcucka w sprawie rozszerzenia Transeuropejskiej Sieci Transportowej poprzez utworzenie najkrótszego szlaku drogowego na osi Północ-Południe łączącego Litwę, Polskę, Słowację i Węgry. Sygnatariusze porozumienia zobowiązali się m.in. do tego, że podejmą wszelkie możliwe działania w celu utworzenia szlaku drogowego Kowno- Białystok – Lublin – Rzeszów – Preszów – Koszyce – Miszkolc – Debreczyn. W 2010 roku do inicjatywy tej przyłączyły się trzy nowe kraje: Rumunia, Bułgaria i Grecja. Rok później marszałkowie województw: lubelskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego i świętokrzyskiego podpisali w tej sprawie wspólne stanowisko, a w 2015 roku starania o Via Carpatia rozpoczęły wspólnie z województwem podkarpackim regiony ze Słowacji i Węgier. U podstaw tych oraz innych działań leżała świadomość, że Via Carpatia jest nie tylko najkrótszym szlakiem transportowym na osi północ-południe, ale przede wszystkim jest szansą dla wschodnich regionów UE na dynamiczny rozwój społeczno-gospodarczy.

W 2017 roku starania polityków z Podkarpacia przyniosły oczekiwany efekt. Marszałek Władysław Ortyl oraz reprezentujący Ministerstwo Rozwoju - wiceminister Adam Hamryszczak, podpisali aneks do kontraktu terytorialnego, co dało zielone światło budowie odcinka S19 z Rzeszowa do Barwinka.

Na terenie Polski Via Carpatia przebiega szlakiem: S61 na odcinku granica państwa – Augustów – Ełk, S16 na odcinku Ełk – Knyszyn oraz S19 Knyszyn – Dobrzyniewo Duże - Choroszcz - Siemiatycze - S12 (Lublin Rudnik), S12 (Lublin Sławinek) - Nisko - A4 (Rzeszów Wschód), A4 (Rzeszów Zachód) - Barwinek - granica państwa. Długość polskiej części szlaku liczy łącznie 1533 km (wraz z odnogami w kierunku portów bałtyckich i granicy z Ukrainą, tj. drogami S12 i S17).

Na podstawie informacji www.podkarpackie.pl