Łańcut powozami stoi

  Jak rozmawiać o powozach - to tylko w Łańcucie. Uznali kilka lat temu pasjonaci ekskluzywnych od zawsze a coraz bardziej modnych współcześnie pojazdów konnych. I spotykają się nie w Austrii, nie w Szwajcarii, ale w Polsce. Magnesem, który przyciąga, jest zgromadzona tutaj unikatowa kolekcja w zamkowej powozowni. W tym roku można było zobaczyć miniatury powozów łańcuckiej kolekcji, posłuchać o karecie kampanijnej cesarza Napoleona I i sztuce restaurowania starych powozów.

  Ponad trzydzieści osób, które są miłośnikami oryginalnych, starych powozów i zaprzęgów, spotkało się , jak co roku, w drugą niedzielę października w Starostwie Powiatowym w Łańcucie. Celem tych spotkań jest rozwijanie wiedzy o tradycyjnych powozach, zaprzęgach, koniach oraz wymiana wzajemnych doświadczeń.
  Na początku konferencji starosta Adam Krzysztoń, w imieniu Zarządu Powiatu Łańcuckiego, wręczył dr Teresie Fabijańskiej-Żurawskiej wykonany z brązu medal „Zasłużony dla Powiatu Łańcuckiego”. Dr Teresa Żurawska całe swoje życie zawodowe poświęciła łańcuckiej kolekcji pojazdów konnych. Do wydanych do tej pory siedmiu książek o tematyce związanej z karetami i ich historią, w tym roku doszła kolejna pozycja - „Luksusowe powozy Łańcuta”. Dzięki uprzejmości obecnego na spotkaniu wydawcy p. K. Szustera, wszyscy uczestnicy konferencji wyjechali z Łańcuta z tą książką. Została ona przekazana także do bibliotek powiatowych szkół ponadgimnazjalnych oraz do Muzeum-Zamku w Łańcucie.
  Inicjatorem i głównym organizatorem tegorocznej i wcześniejszych konferencji jest Krzysztof Olczak - Polak mieszkający w Bernie w Szwajcarii. Jest wielkim pasjonatem koni, zawodów jeździeckich, pojazdów konnych oraz związanych z tym bogatych tradycji.
  Zaproszenie na spotkanie z radością przyjął Eduard Belser ze Szwajcarii, jeden z największych autorytetów w swojej dziedzinie, kustosz Historichen Kutschenmuzeum w Bazylei. Niestety, choroba uniemożliwiła mu przyjazd do Łańcuta, ale jego bardzo ciekawą prezentację o typach powozów używanych powszechnie w XIX i na pocz. XX wieku przedstawił Krzysztof Olczak.
  Do grona polskich prywatnych kolekcjonerów pojazdów konnych należy Andrzej Novak-Zempliński, będący właścicielem interesującego zbioru, związanego z tradycją polskiego dworu. Na spotkaniu w Łańcucie opowiadał o karecie kampanijnej cesarza Napoleona I. Pokazał wykonane własnoręcznie ilustracje karety, która na tamte czasy była zupełnie wyjątkowym pojazdem, spełniającym wiele różnych funkcji, wynikających z potrzeb właściciela. Powozownię Zamkową w Łańcucie na tle innych muzeów europejskich, posiadających w swoich zbiorach powozy, zaprezentowała Teresa Fabijańska-Żurawska. Także Grzegorz Grześkowiak z Kościana pokazał po raz kolejny miniatury produkowanych przez siebie powozów z łańcuckiej kolekcji.
  Obecny na konferencji dyrektor Muzeum-Zamku w Łańcucie Wit Karol Wojtowicz poinformował o prowadzonych inwestycjach oraz ciekawych planach. W Ujeżdżalni Zimowej miałaby zostać zlokalizowana ekspozycja dydaktyczna zaprzęgów konnych i egzemplarzy pojazdów muzealnych, zgromadzonych po II wojnie światowej.
  Także i tym razem obowiązkowym punktem programu było zwiedzanie Muzeum Pojazdów Konnych w Łańcucie, które poprzedziło konferencję.
  Dzień wcześniej, w sobotę, uczestnicy spotkania zwiedzili posiadłość i bawili się na pikniku w Albigowej, w gospodarstwie ze stadniną koni, należącym do mgr inż. Antoniego Dziugieła. Ciekawym punktem programu było przedstawienie wszystkich czynności związanych z restauracją starych powozów na przykładzie szwajcarskiego powozu zwanego doktorka. Na zakończenie tegorocznego spotkania zapadło postanowienie o powołaniu Stowarzyszenia Miłośników Powozów i Zaprzęgów z siedzibą w Albigowej.
  Kolejną, szóstą konferencję zaplanowano za rok, od 9 do 11 października. Jej głównym tematem będzie wiedeńska Fabryka Powozów Jacoba Lohnera. W łańcuckiej kolekcji znajduje się 6 powozów tej firmy, która w XIX wieku była jedną z najznakomitszych w Europie, wielokrotnie nagradzaną na światowych wystawach.
Robert Kochman, "Gazeta Łańcucka" listopad 2008 Nr 11/161.

Fot. arch. Uczestnicy konferencji przed pałacem w Łańcucie.