Konferencja naukowa Uczeń trudny w szkole – skuteczne sposoby postępowania wobec zachowań niepożądanych

Coraz częściej w polskiej szkole spotykamy się z problemem uczniów przejawiających zachowania niepożądane. Praca z uczniem trudnym jest wyzwaniem dla nauczycieli i pedagogów, którzy całą swoją uwagę powinni skierować na pomoc dziecku, a nie na walkę z nim. Nie zawsze można zmienić ucznia, ale można mu pomóc dostosować się do ogólnych wymogów szkoły, do obowiązujących w niej norm i zasad.
Jak pracować z uczniem trudnym? Jak reagować w konkretnych sytuacjach, w których uczniowie zachowują się nieodpowiednio? Na te i inne pytania próbowali znaleźć odpowiedź uczestnicy ogólnopolskiej konferencji: „Uczeń trudny w szkole – skuteczne sposoby postępowania wobec zachowań niepożądanych”, która odbyła się dnia 25 września 2010 r., w Sali Audytoryjnej im. ppłk Łukasza Cieplińskiego Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie.
W konferencji wzięli udział dyrektorzy, nauczyciele, pedagodzy i psycholodzy pracujący w szkołach podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych i w placówkach szkolnictwa specjalnego województwa podkarpackiego, a także nauczyciele szkół szpitalnych i sanatoryjnych  z terenu całej Polski, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek oświatowo - wychowawczych, placówek doskonalenia nauczycieli oraz lekarze i pielęgniarki pracujący w szpitalnych oddziałach dziecięcych.
Organizatorzy konferencji:
- Samorząd Województwa Podkarpackiego
- Powiat Łańcucki
- Stowarzyszenie Przyjaciół Szpitala Wojewódzkiego Nr 2 w Rzeszowie
- Zespół Szkół przy Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie
 Program konferencji:
1. „Uczeń z chorobą przewlekłą wyzwaniem dla pediatrii i edukacji XXI wieku.” dr n. med. Józef Rusin, Konsultant Wojewódzki w dziedzinie  pediatrii, Zastępca Ordynatora Klinicznego Oddziału Pediatrii Szpitala Wojewódzkiego Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie
2. „Czy nauczyciel ma wpływ na motywację ucznia?” dr n. med. Artur Kołakowski, specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży, psychoterapeuta, Centrum CBT  w Warszawie
3. „Zespół Szkół przy Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie” – prezentacja placówki. mgr Monika Matjasz, mgr Wojciech Oczoś:  nauczyciele szkoły szpitalnej  w  Rzeszowie
4. Jak radzić sobie z dyscypliną w klasie? dr n. hum. Jacek Pyżalski, pedagog, adiunkt w Instytucie Medycyny Pracy i Prorektor w WSP w Łodzi,
5. „Zaburzenia zachowania u młodzieży – wybrane aspekty.”  mgr Semko Lipiec, psycholog kliniczny, zajmuje się psychoterapią dzieci i młodzieży
6. Podsumowanie konkursu „Mowa kwiatów nie zna granic – piękno polskich kwiatów w literaturze i plastyce”

Jako pierwszy głos zabrał  dr n. med. Józef Rusin, który w bardzo interesujący sposób przekazał zebranym wiedzę na temat objawów, sposobu leczenia i terapii niektórych chorób przewlekłych u dzieci i młodzieży. Istotne dla nauczycieli i pedagogów były informacje o wpływie procesu leczenia i farmakoterapii na możliwości intelektualne ucznia przewlekle chorego.Dr J. Rusin szczegółowo omówił dwie najczęściej występujące jednostki chorobowe: cukrzycę i choroby alergiczne. Podkreślił, że mimo trudności,  na jakie napotykają chorzy,  mają oni ogromne możliwości osiągania sukcesów w różnych dziedzinach życia społecznego.
Wszyscy wiemy jak wielkie znaczenie w naszym życiu ma motywacja. Jakże inaczej wygląda praca czy nauka, gdy kieruje nami silne wewnętrzne dążenie, a nie tylko potrzeba np. uniknięcia kary, czy nagany. Co może zrobić nauczyciel, by wzbudzić w uczniach i podtrzymać motywację do nauki?  Zagadnieniem tym zajął się dr n. med. Artur Kołakowski,  który zapoznał zebranych z  definicją i rodzajami motywacji, aktywizującymi młodego człowieka do działania. Przedstawił schemat metody „Siedmiu kroków” motywującej uczniów do nauki, a tym samym osiągnięcia sukcesu. Podkreślił, że duży wpływ na poziom motywacji ma styl komunikacji interpersonalnej.W swoim wystąpieniu dużo uwagi poświęcił także technikom motywacyjnym stosowanym w pracy z uczniem trudnym, a w szczególności omówił: pochwały, nagrody i konsekwencje.
Kolejnym punktem konferencji była prezentacja Zespołu Szkół przy Szpitalu Wojewódzkim nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie, przygotowana przez nauczycieli tej szkoły: mgr Monikę Matjasz i mgr Wojciecha Oczosia.
Dyscyplina w szkole to temat trudny. W Polsce od wielu lat poszukiwaniem i wdrażaniem konkretnych rozwiązań dotyczących radzenia sobie z łamaniem dyscypliny przez uczniów, zajmuje się dr n. hum. Jacek Pyżalski, który podczas wystąpienia podzielił się ze słuchaczami swoim bogatym doświadczeniem praktycznym, z pracy z uczniem sprawiającym trudności wychowawcze. Udzielił konkretnych rad, wskazówek jak reagować     w różnych sytuacjach problemowych, z którymi może spotkać się w codziennej pracy prawie każdy nauczyciel. Przedstawione metody dyscyplinowania uczniów poparte były licznymi przykładami z praktyki nauczyciela i wychowawcy.
Mgr Semko Lipiec w swoim wystąpieniu przedstawił wybrane aspekty zaburzeń zachowania u młodzieży, zauważając na wstępie, że około 25 % osób w okresie dojrzewania ujawnia te zaburzenia. Bardzo dokładnie scharakteryzował objawy zaburzeń zachowania oraz ich etiologię, skupiając się głównie na przyczynach psychologicznych. Wyraźnie podkreślił fakt, iż nie ma drugiego takiego schorzenia, którego efekty leczenia byłyby tak mocno uzależnione od wzajemnej współpracy takich instytucji jak: rodzina, szkoła, służba zdrowia i sąd.
Na zakończenie konferencji odbyło się podsumowanie konkursu „Mowa kwiatów nie zna granic – piękno polskich kwiatów w literaturze i plastyce”  zorganizowanego przez Zespół Szkół przy Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie.
Na konkurs nadesłano 258 prac plastycznych i 23 prace literackie,w różnych kategoriach wiekowych z 15 szkół szpitalnych z terenu całej Polski.
Komisja konkursowa wyróżniła i nagrodziła 30 prac, których autorzy otrzymali nagrody rzeczowe i dyplomy, ufundowane min. przez Marszałka Województwa Podkarpackiego.
Uczestnicy konferencji stwierdzili, że w znacznym stopniu wzbogaciła ona ich wiedzę na temat pracy z uczniem trudnym, często wymagającym większej uwagi i zainteresowania szkoły. Zauważono także, że była ona miejscem do wymiany refleksji i własnych doświadczeń, będących efektem pracy z uczniem manifestującym zachowania niepożądane.
W pracy z takim uczniem nie można stawiać sobie do zrealizowania zbyt dalekosiężnych celów; należy pamiętać, że tylko małymi kroczkami można je realizować. Metody pracy wymagają większego zaangażowania ze strony nauczyciela, który powinien pamiętać, że pracując z uczniem trudnym warto:
• poświęcać mu dużo uwagi
• wzmacniać wszystkie przejawy pożądanego zachowania
• stosować zrozumiałe dla niego reguły
• być konsekwentnym
• skutecznie wydawać polecenia
• pomagać uczniowi zorganizować świat wokół siebie
• stosować zrozumiały dla niego system nagród i kar